Tegen eind 2025 geldt in België en Nederland een nieuwe verplichting. Niet-residentiële gebouwen met een verwarmings- en of koelsysteem met een nominaal vermogen van meer dan 290 kW dienen tegen dan te beschikken over gebouwautomatisering en controlesystemen.

Voor wie?

Vanaf 31 december 2025 is het voor bepaalde types niet-residentiële gebouwen verplicht om uitgerust te zijn met systemen voor gebouwautomatisering en controle. Deze verplichting richt zich specifiek op:

• Niet-residentiële gebouwen die uitgerust zijn met een verwarmingssysteem of een combinatie van systemen voor ruimteverwarming en ventilatie, waarbij het totale nominale vermogen meer dan 290 kW bedraagt.
• Niet-residentiële panden voorzien van een airconditioningsysteem of een combinatie van airconditioning en ventilatie, met een totaal nominaal vermogen dat de 290 kW overschrijdt.

Bij het vaststellen van dit nominale vermogen wordt de totale capaciteit van alle toestellen of systemen die bijdragen aan de verwarming of koeling van het gehele pand opgeteld. Dit omvat een aparte beoordeling voor de capaciteit gerelateerd aan verwarming en een aparte voor koeling, elk met een drempelwaarde van 290 kW. Het is belangrijk om elk gebouw individueel te beoordelen, los van de totale capaciteit op de gehele locatie of site. Deze eis is van toepassing op alle bestaande niet-residentiële gebouwen die aan bovenstaande criteria voldoen.

Eisen

Voor de vereiste systemen van gebouwautomatisering en -controle geldt dat deze tenminste de volgende functies moeten vervullen:

• Energiegebruik monitoren: ze moeten in staat zijn om het verbruik van energie voortdurend te monitoren, registreren, en analyseren. Dit omvat de mogelijkheid om aanpassingen voor te stellen of door te voeren ter verbetering van het energieverbruik.
• Energie-efficiëntiebeoordeling: de systemen dienen de energieprestatie van het pand te evalueren, inefficiënties en rendementsverliezen binnen de technische systemen van het gebouw te identificeren, en de verantwoordelijke voor het gebouwbeheer of technische installaties te informeren over maatregelen ter verbetering van de energie-efficiëntie.
• Intercommunicatie met verbonden technische bouwsystemen en andere apparaten: er wordt verwacht dat de systemen de communicatie met technische bouwsystemen en apparaten binnen het pand mogelijk maken, ongeacht de diversiteit in technologieën, toestellen, en fabrikanten, om een geïntegreerde en efficiënte werking te garanderen.

Bronnen: 
België: https://www.vlaanderen.be/gebouwautomatisering-en-controlesystemen-voor-niet-residentiele-gebouwen-verplicht-tegen-eind-2025
Nederland: 2.6 Gebouwautomatisering en -controlesystemen (GACS) | Bouwbesluit Online

Hoe helpt een gebouwautomatiseringssysteem?

Gebouwautomatiseringssystemen kunnen een cruciale rol spelen bij het voldoen aan deze vereisten door een efficiënt beheer van verwarmings-, ventilatie- en airconditioningssystemen (HVAC) in niet-residentiële gebouwen. Hier zijn enkele manieren waarop gebouwautomatisering kan helpen:

1. Energie-efficiëntie verhogen: door het optimaliseren van de werking van HVAC-systemen kan een gebouwautomatiseringssysteem het energieverbruik verminderen. Dit wordt bereikt door het systeem alleen te activeren wanneer het nodig is en door te opereren op de meest efficiënte instellingen, gebaseerd op de huidige bezetting en weersomstandigheden.

2. Monitoring en controle: een gebouwautomatiseringssysteem biedt real-time gegevens over de prestaties van HVAC-systemen, waardoor gebouwbeheerders snel kunnen reageren op problemen of inefficiënties. Dit kan helpen bij het behouden of zelfs verbeteren van het comfort in het gebouw, terwijl het energieverbruik wordt geoptimaliseerd.

3. Automatische aanpassingen: gebouwautomatiseringssystemen kunnen geprogrammeerd worden om automatische aanpassingen te maken aan de HVAC-systemen, gebaseerd op vooraf ingestelde criteria zoals tijd van de dag, seizoen, of bezettingsgraad. Dit zorgt voor een continue en ononderbroken optimalisatie van het systeem.

4. Voorspellend onderhoud: door de integratie van sensoren en slimme technologieën kunnen deze systemen voorspellen wanneer onderhoud of vervanging van onderdelen nodig is, voordat ze defect raken. Dit voorkomt onverwachte uitval en zorgt ervoor dat de systemen altijd op piekefficiëntie werken.

5. Rapportage en analyse: gebouwautomatiseringssystemen bieden gedetailleerde rapporten en analyses van energieverbruik en systeemprestaties. Deze informatie kan gebruikt worden om verdere verbeteringen te identificeren en te implementeren, wat leidt tot nog grotere energiebesparingen en kostenverlagingen op lange termijn.

Door deze functies kan een gebouwautomatiseringssysteem niet-residentiële gebouwen helpen voldoen aan de verplichtingen die uiteengezet zijn voor 31 december 2025, door het vermogen van hun verwarmings- en airconditioningssystemen efficiënt te beheren en te controleren.

Uit de praktijk

Onderstaande video en referentieprojecten kunnen je al een eerste inzicht geven over hoe Loxone kan helpen om aan alle eisen te voldoen.

Loxone Campus

De Loxone Campus, het centrum van gebouwautomatisatie, bevindt zich in Oostenrijk. Hier bevinden zich naast het hoofdkantoor van Loxone ook een hotel, restaurant, auditorium en veel meetingzalen. De verwarming, koeling, ventilatie, zonwering en zoveel meer worden aangestuurd door de Loxone oplossing waardoor een optimale energie-efficiëntie gegarandeerd wordt.